Enpresa teknologiko handiek garrantzi handia lortu dute azken urteotan. Boterea Alphabet (Google), Amazon, Apple eta Microsoft konpainia gutxi batzuetan kontzentratu da. Lau megakorporazio horiek badute zerbait komunean: estatubatuarrak dira. Ondorioz, eztabaida handia sortzen ari da enpresa, erabiltzaile edo erakunde horiek teknologiko horien esku jartzen ari diren datuen subiranotasunari buruz. Erakunde horietako bat EHU da, bere zerbitzu digitalak Microsoften plataformara migratzen ari dena, eta LAB sindikatuak berriki salatu duena.
Pribatizazio eta erakunde publikoek eskaintzen dituzten zerbitzuak azpikontratatzeko garaian, EHUk joan den ikasturtean hasi zuen bere zerbitzuak hodeian, bideo-deietan, emailetan eta zerbitzarietan Microsoft enpresa estatubatuarrera migratzeko prozesua. Orain arte, euskal unibertsitate publikoaren zerbitzu horiek erakundearen beraren zerbitzariek eskaintzen zituzten, baina duela gutxi zerbitzu horiek euskal erakunde publikoetatik kanpoko enpresa bati azpikontratatzea erabaki da.
Datuen subiranotasunari buruzko eztabaida piztu da berriro. Gero eta gehiago dira beren datuak Microsoft edo Amazon enpresa estatubatuarren esku uzteko jauzia egiten ari diren enpresa pribatu edo publikoak
LAB sindikatuak eta ikasle taldeek salatu dute aldaketa horrek ondorioak izan ditzakeela, bai ikasleentzat, bai unibertsitatearentzat. Unibertsitatea ikasleen datu pribatuak, ikerketak eta gainerako material sentsiblea arriskuan jartzen ari dela salatu dute, eta Microsoften zerbitzarietan biltegiratuta egongo dela, Euskal Herritik eta Europatik kanpoko enpresa pribatu batean.
Datuen subiranotasunari buruzko eztabaida piztu da berriro. Gero eta gehiago dira beren datuak Microsoft edo Amazon enpresa estatubatuarren esku uzteko jauzia egiten ari diren enpresa pribatu edo publikoak. Gaur egun, zerbitzu horiek eskaintzen dituzten enpresa teknologiko gehienak pribatuak dira, eta, aldi berean, estatubatuarrak. Euskal Herria eta Europa teknologia berrietan garrantzitsuak izateko karrera galtzen ari dira, eta hori kalte larria egiten ari da atzerriko enpresekiko mendekotasunean. Datuen subiranotasun-galera salaketek gora egin dute. izan ere, baliabide hori XXI. mendeko urre bihurtu da, eta enpresa teknologiko gutxi batzuen esku geratzen ari dira.
Microsoft eta ChatGPT
Badira hilabete batzuk adimen artifiziala denon ahotan jarri dela, batez ere ChatGPTren etorrerarekin. EHUko zerbitzu digitalak Microsoftera migratzearekin lotuta, kezka areagotu egiten da Microsoftek OpenAIrekin, ChatGPTren garatzailearekin, duen harremana ezagutzean. Gaur egun, Bill Gatesen enpresak konpainiaren akzio asko ditu, eta azkenaldiko adimen artifizialik aurreratuenetako bat garatzen ari da.
ChatGPT bezalako sistemek zerbitzarietan gordetako datu guztiak erabiltzen dituzte adimen artifizialaren bidez eduki berriak sortzeko. Microsoft teknologia hori bere zerbitzuetan sartzen ari da, bere zerbitzarietan biltegiratutako datuei esker. Zerbitzari horiek orain EHUren datuak izango dituzte. EHUren arabera, kontuak Microsoftera migratu nahi ez dituzten ikasleek aukera izango dute hori ez egiteko, baina horrek Teams bezalako zerbitzuak eskuratzea eragotziko lieke, bideodeietarako erabiltzen den zerbitzua.
ChatGPT bezalako sistemek zerbitzarietan gordetako datu guztiak erabiltzen dituzte adimen artifizialaren bidez eduki berriak sortzeko.
Subiranotasun digitala da azken urteotan agerian geratzen ari den arazoetako bat. Enpresak zerbitzu horiek erostera behartuta daude digitalizazio-prozesuan atzera ez geratzeko. Arazoa da zerbitzu horiek eskaintzen dituzten enpresak hirugarren herrialdeetan daudela, Europako legeriatik eta kontroletik kanpo. Datu horiek nola tratatzen diren eta zertarako erabiltzen diren ikusita, erakundeen, enpresen eta partikularren irismenetik kanpo geratu dira, eta horrek arriskuan jartzen du milaka kilometrora zerbitzarietan gordetzen diren datu sentsibleen gaineko boterea.