Internet eta sare sozialak errealitate bat dira dagoeneko gure gizartean. Euskaldunen %80k baino gehiagok erabiltzen ditu sare sozial ezagunenetarikoak. Azken urteotan, etengabe hazten ari den gizarte-sare bat dago, eta kultura digital propioa sortzen ari den munduko gizartean eragiten ari da; biral bihurtzen diren abestiak, mundu guztiak imitatzen dituen dantzak, sarean partekatutako herri-kultura, etab. Ehunka milioi erabiltzaile dituen TikTok sare sozial txinatarrari buruz ari gara, eta gazteen artean eragin handiena izan duen sare soziala bihurtu da.
Duela sei urte, Douyin izeneko sare sozial bat sortu zen Txinan, ByteDance enpresa teknologikoaren eskutik, bideo laburrak bertikalean partekatzeko erabiltzaileen artean. Aplikazioak laster egin zuen nazioarteko merkaturako jauzia, eta iOS duten telefonoetarako nahiz Androiden sistema eragilerako erabilgarri egon zen. Hala ere, 2018an Musical.ly enpresarekin bat egin zuen, eta horrek sare sozial hau zabaldu zuen. Ordura arte, Musical.ly aplikazio ezaguna zen gutxi gorabehera, eta bideo laburrak egin zitezkeen atzeko musikarekin, oso modu errazean. TikTok erosi ondoren, aldiz, sare sozial hori biral bihurtu zen. Aurreko hamarkadaren amaieran, TikTok aireratzen hasi zen Txinatik kanpo, eta han zegoen herrialdeko sare sozial garrantzitsuenetariko bat bilakatu zen. Hala ere, 2020ko konfinamenduan izan zuen benetako inflexio-puntua. Milioika erabiltzailek deskargatu zuten aplikazioa edukia kontsumitzeko eta sortzeko, etxeetako itxialdiak iraun bitartean.
2020an, nazioarteko hainbat polemikaz zipriztindu zen TikTok. Are gehiago, AEBen eta Txinaren arteko desberdintasunak areagotu egin ziren. Donald Trumpen administrazioak bideoen sare sozialean jarri zuen arreta, esanez Txina tresna gisa erabiltzen ari dela Mendebaldea zelatatzeko eta gizartean eragina izaten saiatzeko Ekialdeko herrialdearen interesak bultzatzeko. Polemika horrek Estatu Batuetako administrazioak Huaweirekin hasitako liskarraren bideari jarraitzen zion, Txinako gobernuaren ustezko laguntza jasotzen duten enpresa teknologikoak jazartzeko. ByDate, TikTok enpresako buru nagusia, duela urte batzuk susmopean izan zen Txinan bertan, herri-errepublikaren barruko mugimendu independentisten, erregimenaren aurkako iritziak edo Hong Kongen izandako protestak zentsuratzeagatik.
Euskal TikTokerrak
TikTokek lurreko txoko guztietara iristea lortu du denbora gutxian, eta, nola ez, Euskal Herrira ere iritsi da. Mundu globalizatu honetan, non sare sozial baten bitartez planetako edozein tokitako erabiltzaileekin harremanak izan baitaitezke, euskal erabiltzaileek euskarazko edukia sortzea erabaki zuten. Sortzaile horietako bat Elemelonsv da, euskarazko sare sozial horretara edukia igotzea erabaki zuena. Haren bideoak hain dira biralak, non gaur egun 10.000 jarraitzaile baino gehiago baititu, eta bideoek 100.000 bisita baino gehiago. Euskarazko telebista-saioak iruzkindu, Norvegian bizi izandako esperientzia kontatu, belaunaldi guztiari gertatzen zaizkion pasadizoak eta esperientziak partekatu... Horiek dira egiten dituen gauzetako batzuk. Bestalde, Iban Garcia, Twin Melody eta Naiara Musica dira Euskal Herriko beste TikToker ezagun batzuk, mundu osoan milaka eta milaka erabiltzaileren arreta erakartzea lortu dutenak. Iban Garciaren kasuan, haren edukiak zerikusi handiagoa du umorearekin eta une bakoitzean modan dauden erronkekin. Naiara Musicak ere bere esperientziak partekatzen ditu eta musika-plataforma nagusietan entzuten ari diren abesti bertsioak egiten ditu sare sozial honetan.
Gaur egun, gero eta erabiltzaile gehiago erregistratzen dira Txinako sare sozialean, eta hala, Estatu Batuetako sare sozialen monopolioa arriskuan dago. Hori dela eta, Meta TikToken algoritmoa imitatzen saiatzen ari da, eta Instagram edo Facebook sare sozialen erabiltzaileak plataformaren antzeko edukia igotzen uzten die. TikToken berezitasunetako bat da norberaren feedean edo portadan erabiltzaile bakoitzari erakutsiko zaizkion bideoak hautatzeko duen moduak. Adimen artifizialaren eta oso entrenatutako algoritmoaren bidez, erabiltzailea aplikaziora sartu orduko, pertsona horren gustuekin lotutako bideoak ikusten ditu. Horren ondorioz, sare soziala hain da adiktiboa, non pertsona askok orduak eta orduak ematen baitituzte pantailaren aurrean.
Sare sozialetan dena asmatuta zegoela zirudienean, Txinako aplikazio batek industria teknologikoa irauli zuen 2018an. Aplikazio horrek bi superpotentziaren arteko gatazka politikoa areagotu zuen, eta AEBko enpresa teknologikoen lidergoa kolokan utzi zuen. Hurrengo urteetan, 5G ezarpenarekin eta 6G iristearekin, asko izan daitezke harremanak izateko eta edukia partekatzeko moduan ikusten ditugun aldaketak. Metabertsoak iraultza handia ekarriko du, zalantzarik gabe, Txinako, Indiako edo Europako sare sozial eta enpresa teknologikoak AEBk sektore horretan duen nagusitasuna gainditzeko lehian ari baitira.