2005ean, YouTuben edonork igo zezakeen bere katuaren bideoa, bat-bateko errezeta bat edo gidoirik gabeko vlog-a. Hogei urte geroago, Googleren plataforma, munduko ikus-entzunezko kontsumo-zentro berria bilakatu da, programazio profesionalez josita, belaunaldien arteko audientziekin eta telebista tradizionalaren eredua kolokan jartzen duen logika algoritmikoarekin.
YouTubek orain hogei urte bere ibilbidea hasi zuenean, bideo pertsonalak partekatzeko espazio libre eta lotsagabea zen. Eduki nagusiak etxeko vlogak, gaizki argiztatutako tutorialak, umorezko bideo espontaneoak eta asmo handirik gabeko sorkuntzak ziren. Ikus-entzuleek, batez ere, gazteek, 13 eta 35 urte bitartean mugitzen direnek, telebista tradizionalaren zurruntasunaren aurrean alternatiba freskoa aurkitu zuten plataforman.
Gaur, YouTube ia artisau hori atzean geratu da. Ekosistema profesionalizatu egin da, ekoizleek, kazetariek, dokumentalen egileek eta EITB, RTVE, Euronews edo Al Jazeera bezalako komunikabide handiek lehentasunezko kanal bat bezala ikusten dute, zuzeneko emisioak egiteko eta eduki zehatzak sortzeko, besteak beste. BBCk, esaterako, erreportaje esklusiboak ekoizten ditu, plataforman bakarrik ikusteko diseinatuak.
Gaur, hasierako YouTube ia artisau hori atzean geratu da. Ekosistema profesionalizatu egin da, ekoizleek, kazetariek edota dokumentalen egileek lehentasunezko plataformatzat dute
Gainera, Smart TVra egindako jauziak erabat aldatu ditu kontsumo-ohiturak. YouTube jada ez da mugikorretan edo ordenagailuetan bakarrik ikusten, geroz eta erabiltzaile gehiagok etxeko egongelatik sintonizatzen dute, beste kate bat balitz bezala. Horren ondorioz, sortzaileek irudiaren kalitatean inbertitu dute, 4Kko produkzioekin eta soinu inguratzailearekin, "Telebista" eta "YouTube" -ren arteko muga desitxuratuz.
Neurrira egindako telebista
YouTuberen iraultza, teknologikoa ez ezik, kontzeptuala ere bada. Telebista tradizionalak ez bezala, Googlen plataformak esperientzia pertsonalizatua eskaintzen du erabiltzaile bakoitzarentzat. Bere algoritmoak gustuak, kontsumo-ohiturak eta denbora errealeko erreakzioak aztertzen ditu, ikuslera egokitutako parrilla bakarra diseinatzeko. Eredu horri esker, bitarteko gutxiko sortzaile txikiek inpaktu izugarriak lor ditzakete. Mugikor batekin grabatutako eta etxean editatutako bideo bat milioika pertsonarengana irits daiteke, bere entzuleekin emozionalki konektatzen badu. Agertoki horretan, alderdi emozionalak, funtzionalak eta berehalakoak garrantzi handiagoa dute esparru teknikoak edo narratiboak baino.
YouTube-ren arrakasta, halaber, edukia kostu baxuan ekoizteko eta banatzeko gaitasunean datza. Bideo askok izenburu deigarrien aldeko apustua egiten dute, eguneroko edozein errutinarekin bat datozen klik eta bisitak jasotzeko diseinatutako miniaturak. Horri gehitu behar zaio adimen artifizialaren bultzada, hainbat hizkuntzatara bideoak automatikoki bikoizteko aukera ematen duena, Marques Brownlee youtuber ezagunak egiten duen bezala, edukia audientzia globaletara zabalduz, inbertsio handirik egin gabe.
YouTube-ren arrakasta, halaber, edukia kostu baxuan ekoizteko eta banatzeko gaitasunean datza
Eredu horrek funtsezko bi segmentutan funtzionatzen du bereziki: haurrak eta adinekoak. 65 urtetik gorakoen kasuan, YouTube ustekabeko hazkundea izaten ari da. Adin talde horrek, errezetak, eduki erlijiosoa, prentsa arrosa edo dibulgazio-bideoak bilatzen ditu, eta iraunkortasun bat mantentzen du, iragarleentzat oso audientzia erakargarria bihurtuz. Telebista konektatuetatik sartzeko erraztasuna eta iragarki amaigabeak, ordutegi finkoak edo programen etengabeko errepikapena saihesteko aukera, funtsezkoak izan dira telebista linealetik migratzeko.
Netflix eta Disney+ baino harago
Netflix, Disney+ edo MAX bezalako streaming plataforma handiek premium eta katalogo itxien aldeko apustua egiten dute, YouTubek, aldiz, hazten jarraitzen du proposamen moldakorrago batekin. Moffett Nathanson etxearen arabera, plataformak aurten diru-sarrera mediatikoetan Disney ere gaindi dezake, duela hamarkada bat pentsaezina zena. Izan ere, gakoa ez da serierik onena nork duen, baizik eta telebista tradizionalaren esperientzia bilatzen ez duen erabiltzaile baten arreta erakartzea. YouTube bere garaietara, erritmoetara eta emozioetara egokitu da. Eduki merkea, zuzena eta kontsumitzeko erraza.
Moffett Nathanson etxearen arabera, aurten YouTubek diru-sarrera mediatikoetan Disney ere gaindi dezake
Galdera ez da YouTubek telebista ordezkatuko duen edo ez, baizik eta zer telebista mota sendotzen ari den erabiltzaileen artean. Sakoneko eraldaketa baten aurrean gaude: algoritmoek erabakitzen dute zer ikusten dugun, zenbat denboraz ikusten dugun eta zerk lotzen gaituen gehiago. Edukiaren demokratizazioa edo mendekotasun modu berri bat al da hori?
Kate tradizionalak eta ordainpeko plataformak moldatzen saiatzen diren bitartean, YouTubek erabilerraztasuna, pertsonalizazioa eta edukiaren bolumena uztartzen dituen logika batekin egiten du aurrera. Eta xake-taula berri horretan, YouTube jada ez da aktore alternatiboa, kanal nagusi bihurtzen ari da.