Hezkuntza da, zalantzarik gabe, herrialde baten oinarrietako bat. Horrek markatzen du, hein handi batean, bere garapena; izan ere, lurralde aurreratuenetan, hezkuntza-aukerak ugariak eta eskuragarriak dira, eta horrek esan nahi du biztanleria alfabetatuagoa eta, beharbada, adimentsuagoa dela. Bestalde, garapen bidean diren eskualdeetan, biztanle askok ez dituzte prestakuntza eskaintza gutxiago eta okerragoak soilik: batzuek, zuzenean, ez dute bertara sarbiderik ere. Ildo horretan, World Population Review-k mapa interaktibo bat argitaratu du, International Standard Classification of Education (ISCED) erakundearen azken datuak biltzen dituena (2022koa). Unescoren sistema hau hezkuntza-politika publikoarekin lotutako analisiak egiteko eta erabakiak hartzeko diseinatu zen.
250 milioi haur eskolatu gabe daude mundu osoan
Global Partnership for Education erakundeak uste du hezkuntza giza eskubidea dela, pertsona bakoitzari bizitzan aukera gehiago eskaintzen dizkion eskubidea; hala ere, Unescok 250 milioi haur eskolatu gabe daudela dio, eta horietatik erdiak larrialdi egoeren eraginpean dauden herrialdeetan bizi direla. "Hezkuntzak genero berdintasuna susta dezake, haurren arteko ezkontza murriztu, bakea sustatu eta pertsona batek bizitza osasungarria izateko dituen aukerak areagotu", adierazi du erakundeak.
Kanada: munduko herrialderik edukatuena
World Population Review-k bildutako ISCEDeko datuetan ikus daitekeenez, mapa interaktiboak jasotzen dituen herrialde guztietan -Indian izan ezik-, derrigorrezko ikasketen osteko hezkuntza duten emakumeak gizonak baino gehiago dira, eta hori "hirugarren mailako hezkuntza" gisa jasotzen du txostenak, hau da, unibertsitatea. Desberdintasun hori argi eta garbi ikusten da munduko herrialderik edukatuenean: Kanadan. Ipar Amerikako 25 eta 64 urte bitarteko biztanleen %63k derrigorrezko ikasketen ondoko ikasketak amaitu ditu, eta soilik %7k ez ditu bigarren mailako ikasketak egin; adierazle hori Txekiar Errepublikak bakarrik gainditu du (%6).
"Hirugarren mailako ikasketak" bukatu dituzten kanadarren proportzioa %58 eta %76 da, hurrenez hurren. Datu horiek ez dira zehazten munduko bigarren herrialde edukatuenean, Japonian. Asiako herrialdeak %56ko tasa du, Kanadakoak baino dezente txikiagoa; hala ere, bere hezkuntza-sistema mundu osoan ezaguna da bere eraginkortasunagatik, ikasle ia guztiek batxilergoa egiten amaitzen dutelako, baina baita publikoa eta doakoa delako ere hezkuntzaren derrigorrezko etapetan.
Amerikatik Asiara, eta Asiatik Europara: herrialde hezienen kontinente arteko podiuma Irlandak ixten du bitxiki. 25-64 urteko biztanleen %54k derrigorrezko ikasketen ondoko ikasketak amaitu ditu, Japoniak baino % 2 gutxiago, baina Kanadako gizonek baino %2 gehiago. Emakumeen kasuan, ordea, adierazlea ehuneko 10 puntu jaitsi da Amerikako lurraldekoarekiko, %66raino.
Kanadako 25-64 urteko biztanleriaren %63k derrigorrezko ikasketak amaitu ditu
Irlandan, hezkuntza derrigorrezkoa da 16 urte bete arte, eta Eskandinaviako herrialdeetan bezala, ikasleei banakako arreta eskaintzeagatik nabarmentzen da, gela bakoitzeko ikasle kopuru txikiari esker: hau ez da hogei ikasle baino gehiago izaten, Espainian, aldiz, aise bikoiztu daiteke. Hezkuntza-sistema eraginkor horren ondorioz, truke-programen bidez herrialde honetan trebatzea erabakitzen duten ikasle europarren kopurua nahiko handia da; izan ere, Irlandako programatik eratorritako abantailez gain, ingelesa ikasteko aukera handia da herrialde horretan bizitzea.
Hego Korea eta Erresuma Batua: inguruko herrialdeen eragina?
Zer herrialdek jarraitzen dute edukatuenen zerrenda? Erantzuna erraza da: arestian aipatutakoen bizilagunek. Laugarren eta bosgarren postuan daude Hego Korea eta Erresuma Batua, %53ko eta % 51ko tasekin, hurrenez hurren. Bi lurraldeek, ziurrenik inguruko herrialdeetako politikek eraginda, derrigorrezko hezkuntzaren osteko ikasketak dituzten biztanleen erdiak baino gehiagok osatzen dute. Kopuru horrek, ingelesaren kasuan, gizonen %56 eta emakumeen %61 esan nahi du. Hala ere, bigarren hezkuntza egin ez dutenen tasa handia da, Kanadakoa erreferentziatzat hartuta: %19, hau da, bost pertsonatik ia bat.
Erresuma Batuan derrigorrezko hezkuntzaren ondoko ikasketak dituzten pertsonen tasa – gogora dezagun, % 51koa – zerrenda jarraitzen duten herrialdeek partekatzen dute: Australiak, Israelek eta Luxenburgok. Generoaren arabera, Australiako lurraldeak eta Luxenburgokoak antzeko adierazleak dituzte: %50 inguru gizonen kasuan eta %63 emakumeen kasuan. Israelen, ordea, gizonen %36k bakarrik amaitu ditu hirugarren mailako ikasketak, eta emakumeen ratioa %57koa da.
Estatu Batuetako handitasunetik suediar adimenera
Top 10a Estatu Batuek (%50) eta Suediak (%49) ixten dute. Estatu Batuetako kasua deigarria da, zerrenda honen buruan dagoen bere alboko herrialdearekin estatistika bat partekatzen baitu: bigarren mailako ikasketarik gabeko pertsonen kopurua oso txikia da, kasu honetan, %8koa. Estatu Batuak bere unibertsitate sistemagatik da ezaguna, eta horregatik, Irlandaren kasuan bezala, mundu osoko ikasleek herrialde horretan ikastea erabakitzen dute.
Hezkuntza-eskaintza ia amaiezina bada ere, bai eta herrialdeak dituen unibertsitateen zerrenda ere, esan beharra dago horien kostua ez dela egokia familia guztientzat: Estatu Batuetako unibertsitate publiko batek 20.000 eta 35.000 dolar arteko gastua izan dezake urtean, eta pribatu baten kostua, berriz, bikoitza izan daiteke. Hala ere, unibertsitate horietara sartzea errazten duten hainbat laguntza, beka eta truke-programa badira, hala nola kirol-merezimendua. Unibertsitate horiek eskola-emaitzen ia garrantzi berarekin baloratzen dute faktore hori: bai, kirol batean oso ona izateak aurreztea ekar dezake unibertsitate batean matrikulatzeko orduan; baina emaitza akademiko onak ere eskatzen dira.
Espainia eta Frantzia, europarrak ez diren datuekin
World Population Reviewk ez ditu erakusten Espainiako datuak 21. postura arte, %41eko adierazlearekin. 25 eta 64 urte bitarteko gizonen %44k derrigorrezkoaren ondoko ikasketak ditu, eta emakumeen adierazlea %57koa da; hala ere, hiru pertsonatik batek baino gehiagok (%36) bigarren hezkuntza baino ikasketa-maila txikiagoa du.
Espainian, hiru pertsonatik batek baino gehiagok (%36) bigarren hezkuntza baino ikasketa-maila txikiagoa du
Kopuru hori Portugalek soilik gainditzen du Europan (%40), eta posizio horietan dauden herrialde gehienen bikoitza baino gehiago da. Adibidez, Frantzian, biztanleen %42k derrigorrezko hezkuntzaren ondoko hezkuntza du, eta %17k bakarrik ez ditu bigarren mailako ikasketak lortzen. Europako datuak kontuan hartuta, adierazle hori kezkagarria da Espainiaren kasuan, eta Kolonbia (%38), Argentina (%33) edo Brasil (%41) bezalako herrialdeetakoarekin aldera daiteke.
Artikulu hau VIA Empresa hedabiderako idatzi da, eta bertatik itzuli eta egokitu da.