2024ko irailean sortu zen Pribait, hasiera-hasieratik enpresa-bokazio argiarekin. Zibersegurtasun software bat da proiektuaren ardatza, zeinak helburu duen zibersegurtasun arloko erasoak antzematea. Iñigo Alkorta Diaz donostiarrak egindako Gradu Amaierako Lanean du jatorria proiektuak. Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUP) Telekomunikazio Ingeniaritzan eta Ingeniaritza Biomedikoan graduatua da Diaz.
Unibertsitate bereko Ingeniaritza Elektriko, Elektroniko eta Komunikazioetako Departamentuko katedraduna den Eduardo Magaña Lizarrondo iruindarrak planteatu zuen Pribait sortzeko ideia. Telekomunikazioetako Ingeniari Doktorea da Magaña, eta funtsezko aukera bat identifikatu zuen konponbide berritzaile bat garatzeko gero eta handiagoa den arazo bati aurre egiteko: phishingaren eta informazio-iragazketaren aurrean enpresek duten kalteberatasuna, nagusiki giza akatsak eragindakoak direnean.
Euren hitzetan, "ingurune korporatibo seguru eta fidagarri baterantz urratsak eraikitzeaz" arduratzen dira
Alkortak proiektuko Teknologiako zuzendari kargua hartu zuen, eta proiektuaren garapen teknikoaren buru izan zen; Magañak, berriz, aholkulari eta bazkide sortzaile rola bete zuen. Iruindarrak eskarmentua du zeregin horretan, izan ere, Naudit eta Zaindari Smart Networks start-up nafarren bazkide sortzailea ere bada.
Talde sortzailea Xabier Hernandez Morenok osatzen du Nafarroako Unibertsitateko Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzan trebatua, enpresako zuzendari exekutibo (CEO) gisa dihardu egun.
Donostian, Iruñean eta Madrilen (Espainia) du presentzia egun zibersegurtasun arloko start-up honek, eta euren hitzetan, "ingurune korporatibo seguru eta fidagarri baterantz urratsak eraikitzeaz" arduratzen dira. Konpainiaren izena bi hitzen konbinaziotik sortzen da: Private eta Bait. "Privatek enpresen pribatutasunarekin eta haien informazioa babestearekin dugun konpromisoa islatzen du, datuak inoiz arriskuan ez daudela bermatuz", zehaztu du Hernandezek. Bestalde, "phishinga bezalako mehatxuak detektatzeari egiten dio erreferentzia Bait programak, erasoak identifikatzen eta blokeatzen dituen amu gisa jardunez, erabiltzailearengan eragina izan aurretik".
Pribaiten lan-filosofia
2024ko iraila eta abendua bitartean, Alkortak, Hernandezek eta Magañak osatutako taldeak softwarearen garapenean oinarritu zuen bere ahalegina. Urtarriletik aurrera, hainbat enpresekin software probak egin zituzten, tresna doituta eta hobetuta konpainien benetako beharren arabera.
Xabier Hernandez: "Pertsonak eguneroko bizitzan babestea da benetan mugiarazten gaituena, enpresaren etorkizuna arriskuan jarriko ez duten erabakiak har ditzaten"
Pribaiten helburua argia da: "enpresak eta, batez ere, enpresa horiek osatzen dituzten pertsonak zibererasoen aurrean babestea, erabaki seguruagoak hartzen lagunduz", azaldu du zuzendari exekutiboak. Gaineratu duenez, "pertsonak eguneroko bizitzan babestea da benetan mugiarazten gaituena, enpresaren etorkizuna arriskuan jarriko ez duten erabakiak har ditzaten".
Phishinga eta datuen lapurreta ekiditeko softwarea
Hernandezen aburuz, Pribait programak “ikuspegi berritzailea” erabiltzen du erabiltzaile-postua babesteko. Sistemara deiak atzeman, fitxategi-sistema edo egikaritzen ari den prozesua aztertu edo sareko trafikoa gainbegiratu ordez, “pantailan ikus daitekeen informazioan eragiten du denbora errealean, segurtasun-arriskuak sor ditzaketen elkarrekintzak aurreratuz”. Pribaitek “aurrea hartzen die elkarrekintza horiei, eta lortzen du erabiltzailearen portaera eta posta elektroniko batean edo berehalako mezularitzako mezu batean ager daitezkeen zibersegurtasun-arazoen jakitun den teknikari baten ezagutza baliokidea izatea”. Hori posible da “adimen artifizialean egindako azken berrikuntzei esker, irudia ezagututa eta edukiak identifikatuta”. Zehazki, Pribait enpresatik zibersegurtasunaren funtsezko bi arazoei ekiten zaie: phishinga eta informazioa zabaltzea.
Phishinga “jada ez da mugatzen akats ortografikoekin eta begi-bistako estekekin faltsututako postetara”. Gaur egun, “eraso horiek teknika aurreratuak eta itxuraz zilegizkoak diren eremuak erabiltzen dituzte, eta erabiltzaile eskarmentudunak ere engainatzen dituzte”. Pribait erabiliz, “phishing-saiakerak gelditu egiten dira erabiltzaileak klik egin aurretik, lotura eta eduki susmagarriak denbora errealean atzemanda, eta horiek exekutatzea eta enpresaren segurtasuna arriskuan jartzea saihestuta”, gehitu du zuzendariak.
“ChatGPTn paragrafo bat kopiatzea edo laburpen bat posta elektronikoz bidaltzea bezain egunerokoa den zerbaitekin hasten da. Keinu txiki horietan irekitzen zaizkie ateak benetako arriskuei”
Era berean, aitortu du orain urte batzuk errazago jabetzen zirela zer dokumentu edo datu ez ziren partekatu behar. Hala ere, “aurrerapen teknologiko etengabeekin eta tresna batzuek sortzen duten konfiantzarekin, gero eta errazagoa da konturatu gabe informazio sentikorra azaltzea. Iragazketa ez da beti datuen lapurreta masiboa”, dio. Askotan, “ChatGPTn paragrafo bat kopiatzea edo laburpen bat posta elektronikoz bidaltzea bezain egunerokoa den zerbaitekin hasten da. Keinu txiki horietan irekitzen zaizkie ateak benetako arriskuei”.
Erabileraren onurak
Hainbat konpainiek, zibersegurtasun arloan erabiltzaileen prestakuntza kontzientziazioa lantzerako garaian, “phishinga eta informazioaren filtrazioa ikuspegi tradizionaletatik" lantzen dutela dio zuzendari exekutiboak. Aitzitik, eredu horrek "giza akatsen eraginpean" jarraitzen duela uste du.
Pribait programan ikuspegi hori “hautsi” nahi dute, eta balioa eman "irtenbide tradizionalen puntu itsuetan", funtsezko lau alderditan bereizita: “Erabiltzailearen jardueran zentratzen da, eta ez makinen jardueran; giza-akatsa saihesten du, ziber-akatsen %90 baino gehiago eragiten baititu; edozein aplikazio babesten du, dela korporatiboa, dela pertsonala; eta denbora errealean detektatzen eta blokeatzen du, kaltea gertatu arte itxaron gabe”, azaldu du Hernandezek.
“'Phishing'-a eta informazioaren filtrazioa ikuspegi tradizionaletatik" lantzen dutela dio zuzendari exekutiboak. Aitzitik, eredu horrek "giza akatsen eraginpean" jarraitzen duela uste du
Pribait enpresaren negozio-eredua oinarritzen da hilero erabiltzaile-postu bakoitzeko harpidetza-eredu batean. Konponbidea "bi hedapen-modalitatetan dago eskuragarri: "hodeia edo auto-hosteatua, enpresa bakoitzaren segurtasun-beharretara eta -politiketara egokituta", argitu du.
Sariak, laguntza eta aitorpenak, jarraitzeko motibazioa
Orain arte, Pribait programaren proiektua indartzen duten mugarri garrantzitsuak lortu dituzte. BIC Gipuzkoa bezalako erakundeen laguntzarekin, bere Txekintek Ekintzaile programaren bidez, edota CEINek, Iníciate Sarien bidez, aitortu du Pribait. NUPek ere bere Zibersegurtasun Katedraren bitartez laguntzen die.
Gainera, "zibersegurtasuneko ekosistemaren erakunde estrategikoekin hitz egiteko" aukera izan dute, hala nola Ziur (Gipuzkoako Zibersegurtasun Industrialeko Zentroa) eta Navarra Cybersecurity Center.
Gaur egun, Pribait "tamaina eta sektore askotariko enpresekin" soluzioak balioztatzen ari da. Horrek ahalbidetuko du "metrikak biltzea, inbertsioa bilatzea eskatuko duen bigarren fase anbiziotsuago bati" aurre egiteko. "Datozen hilabeteetan, Pribait gero eta enpresa gehiagotan sartzea da gure helburua, gero eta zibereraso sofistikatuagoen aurrean babesten eta informazioa filtratzen lagunduta", amaitu du zuzendari exekutiboak.