Ekainean merkatuek lurra ukitu ondoren uztailaren erditik abuztuaren erdira hilabeteko susperraldia izan zuten, batez ere, inflazioak goranzko joeran gailurra jo zuenaren ustetan (ekainetik uztailera AEBko KPIaren hazkundea %-0,01ekoa izan zelako). Merkatuetan uste bat zabaldu zen: softlanding oraindik posiblea zela; inflazioa kontrolatu zitekeela ekonomia atzeraldi barik, eta politika monetario estutzeari espero baino goizago bukatuz tasak jaitsiko zirela susperraldi berri baterako. Abuztuaren erdialderako, S&P 500ek ekainean markatu zuen punturik baxuenaren % 50 berreskuratu zuen.
Geroztik, Erresuma Batuko eta Alemaniako KPIak argitaratu ostean batez ere, berriz jaitsierari ekin diote indize gehienek bull market edo aktiboen goranzko joeraren esperantza alde batetara utzita.
AEBko Erreserba Federalaren helburua inflazio tasa %2koa izatea da; bere esanetan eskulanaren eskaria murrizteko finantzazio-baldintzak gogortzea beharrezkoak da. Kontuan hartu behar da, baina, nahiz eta Erreserba Federalak bere tasak igo, zor merkatuak lagundu behar duela eta momentuz benetako zor funtsen-tasak oraindik %6koak direla (duela urtebete baino baxuagoak), eta horrek ez duela inflazioren kontrola errazten.
Bank of Americak inbertsiogile handien artean egindako ikerketa batek ondorioztatu du gehienek datorren urtean ekonomi atzeraldi bat espero dutela, eta geroz eta gehiagok inflazio maila jaitsi egingo dela datozen hamabi hilabeteetan
Erreserba Federalaren esanetan, edozein tasa igoera erabaki aurretik, orain arteko diru politika gogortzeak zein emaitza izan dituen kontuan izango du; merkatuek ez dute konfiantzarik (etorkizuneko FEDak) 2024 aurretik tasak berriz jaitsiko direnik.
Bank of Americak inbertsiogile handien artean egindako ikerketa batek ondorioztatu du gehienek datorren urtean ekonomi atzeraldi bat espero dutela, eta geroz eta gehiagok inflazio maila jaitsi egingo dela datozen hamabi hilabeteetan. JP Morganeko analistek (horiek beti baikorragoak izaten dira) Europako atzeraldia ekidinezina izango dela adierazi dute, baina jasangarriagoa izango dela AEB eta Txina ez direlako atzeraldian sartuko.
Txina
Txinak bere interes tasak ebaki ditu (%0,10 bakarrik); adierazgarria da Mendebaldean eta goraka ari diren merkatuetan hartutako moneta politiken aurkako noranzkoan doalako. Zergatik? Txinako ekonomiaren susperraldia kolokan dago. Txinaz kanpo garrantzia duena zera da: herrialdeko inportazioen bolumena eta puntu horretan, eskaria, ahula da. Lehen Latinoamerikan eragin zuzena zuen (kobrea eta altzairua ekoizten dutelako), baina gaur egun ez da hain lotura esturik ikusten. Orain arte Txinako arazoak munduko beste ekonomientzak positibotzat jotzen ziren kredituz elikatutako pizgarriengatik. Baina kreditu eskaririk gabe ez dago funtzionatuko duen diru-pizgarririk. 2008tik gerora eman diren pizgarriek ez dute izan arrakasta handiegirik.
Bi eragin zuzen dakartza Txinaren susperraldia makaltzeak: batetik, kontsumogaien prezioek behera egitea lagundu dezake; bestetik, moteltzea garrantzitsua izanez gero, mundu mailako atzeraldia ekiditea zailagoa izango da.
Europa
Udan jasandako lehorteez gain (Rhine erreka zati batzuetan ez da nabigagarria izan, eta Frantziako indar nuklearraren produkzioan eragina izan du), Europak erronka berezi bat du: Ukrainako gatazka. Zizelkatutako energia zigorrek kontinentea munduko egoera okerrenean utzi dute, non kontsumitzaileok energia ohikoa baino gehiago ordaintzen dugun, Errusiako guda era nahikoan finantzatzen ari garen eta datorren negurako eskasia bortitzei aurre egin beharko diegun.
Ez da soilik Errusiako energia hornidura galdu eta beste toki batzuetan bilatu beharra (gas likidoa ekarriz Txinatik, Japonetik…); ikusten ari gara zelan zink galdategiak, aluminio galdategiak, altzairutegiak eta ongarrien kapazitatea ixten ari direla, eta inportatu egin behar direla.
Ez da soilik Errusiako energia hornidura galdu eta beste toki batzuetan bilatu beharra; ikusten ari gara zelan zink galdategiak, aluminio galdategiak, altzairutegiak eta ongarrien kapazitatea itxi, eta inportatu egin behar direla
Beste arazoa: Europako periferiako estatuak kaudimentsu mantentzea Europako Banku Zentralak inflazioa kontrolatzeko interes-tasak igotzen dituen heinean. Hasieratik erabili zen mekanismoa izan zen Pandemic Emergency Purchase Program (PEPP) delakoa, Italiako estatuko zorraren interesak gehiegi igo ez zitezen. Horrek ekarri du herri batzuetatik besteetara (estatu ez periferikoetatik estatu periferikoetara) baliabideen transferentzia zuzena.
PEPP programarekin uztailean erositako estatu bonuak, eta heldutasuneraino mantendutakoak | Iturria: Citi Research/Bloomberg
Gasaren eta petrolioaren prezioak
Gas merkatuaren etorkizuneko prezioek behera egingo dutela aurreikusi dute, baina ez datorren urte aurretik. Beraz, negu gogorra espero da Europan. Era berean, nahiko nabarmena da merkatuak gidatzen dituela petrolioaren prezioak, eta ez litzateke horrela izan behar. 1970eko hamarkadan mundu mailako ekonomiak petrolioarekiko zuen menpekotasunaren azpitik gaude gaur egun, eta barne produktu gordinaren portzentaje txikiagoa hartzen du. Informazio eta zerbitzuetan oinarritutako ekonomia bat ez litzateke fosil erregaien hain menpe izan behar. Baina inbertsiogileek bestelako jarrera dute.
Egungo erronka nagusia inflazioa da; momentuko petrolioaren prezioak ez luke hainbesteko eraginik izan behar hurrengo bost urteetarako inflazioaren bilakaeran, baina bai, petrolioak gora egiten duenean inflazioren mehatxua datorren urteetarako handitu egiten da eta, ekainaren erdian gertatu zen bezala, behera egiten duenean, epe luzerako inflazio aurreikuspenak ere, behera.
Petrolioaren prezioak ez luke hainbesteko eraginik izan behar hurrengo bost urteetarako inflazioaren bilakaeran, baina bai, petrolioak gora egiten duenean inflazioren mehatxua datorren urteetarako handitu egiten da
Urteetan dolarrak eta petrolioaren prezioak kontrako erlazioa izan dute; petrolioaren prezioak gora egiten duenean, dolarra jaitsi (betiere euroarekin alderatuz). Gaur egun, petrolioaren igoerak Europan kalte gehiago egiten duenez, erlazio hau aldatu egin da, eta petrolioaren prezio igoerak euroa ahultzen duen heinean, dolarra indartu egiten du.
“Ez gaude hasieran, ezta amaieraren hasieran ere. Seguruenik hasieraren amaieran gaude”. Churchillek hitz horiek esan zituenean, II. Mundu Gerran lehenengoz alemaniarren aurkako borroka irabazi zuten Aliatuek, eta 30 hilabete gehiago pasatu ziren guda bukatu arte. Horrelako zerbait espero daiteke mundu-mailako ekonomian inflazioaren aurkako gudan.