Europako Banku Zentralaren datu ekonomikoak argitaratzearen esperoan —gaur dute bilera, eta interes-tasak 50 oinarrizko puntu igoko direla espero da— AEBkoak urtarrilaren 26an argituratu ziren. AEBek munduko merkatu garatuen MSCI indizearen %67,7 suposatzen du; Japonek jarraitzen dio %6,2rekin. Mundu guztiko indizean, merkatu emergenteak kontutan hartuz, AEBen tarta-zatia %59,04koa da (Txinak %3,32 besterik ez du suposatzen indize honetan). Argitaratutako datu ekonomikoen arabera AEBko ekonomia espero baino azkarrago hazi zen 2022ko laugarren laurdenean (%2,9) eta kontsumo pertsonalaren gastua %4,7 tik %3,9ra desazeleratu zen. Testuinguru horretan kokatzen da Erreserba Federalaren erabakia: bere funtsen tasak oinarrizko 25 puntu igo ditu, atzo iragarri zuenez.
Datu horren arabera (kotsumo pertsonalaren gastuaren kalkuluaz), inflazioa Errerserba Federalaren tasaren azpian legoke —tasa erreal positiboa—, eta politika monetario murriztailea erabatekoa izango litzateke. Tasen igoeren bukaeratik hurbilago jarriko lirateke, eta hori da merkatuek espero dutena. Datu horiek guztiak bateratuz gero, hau da, tasen igoeren desazelerazioa, inflazioaren gutxitzea eta hazkunde ekonomiko ahulago bezain leuna, soft landing edo lurreratze biguinera eramango luke AEBko ekonomia. Baina datu kontrajarriak ere aurkitu ditzakegu.
Zor publikoa eta pribatua
Batetik, zor publikoak dioena eta zor pribatuak dioena. Zor publikoan, momentu honetan adierazten duenaren arabera (Treasury Bond), hiru hilabetetarako zorraren interesak (errentagarritasuna) hamar urtetarako zorrarena baino altuagoak dira. Epe luzekoak epe laburrekoak baino interes-tasa txikiagoak direnean, epe laburrekoak atzeraldi arriskua deskontatzen izaten dira, eta adierazi ohi dute da atzeraldi baten atarian daudela.
Tasen igoeren desazelerazioa, inflazioaren gutxitzea eta hazkunde ekonomiko ahulago bezain leuna, soft landing edo lurreratze biguinera eramango luke AEBko ekonomia. Baina datu kontrajarriak ere aurkitu ditzakegu
Zor pribatuak, ordea, bestelakoa dio. Pribatuak zor publikoak baino interes-tasa altuagoak ordaindu behar ditu berez “arrisku” gehiago dutelako. Momentu honetan, bai inbertsio graduko zorrek eta bai errentagarritasun handiko (eta berez arriskutsuagoko) zorrek ordaintzen dituzten gain-interesak ez dira izan behar luketen besteko altuak. Horrek lasaitasuna adierazten digu; atzeraldi arriskurik ez dagoela, alegia.
Datu 'gogorrak' eta 'leunak'
Datu kontrajarri horietako bigarrena izan daitezke datu 'gogorrak' eta 'leunak'. BPGaren datuak eta horrekin argitaratzen diren beste neurketen emaitzak datu 'gogor'tzat hartzen dira. Baina badaude beste datu batzuk 'leun'tzat hartzen direnak, adibidez, ekonomia eragileei egiten zaien galdeketen eta inkesten emaitzen datuak. Datu 'gogorrak' inportanteagoak dira orokorrean, baina etorkizuna aurreikusteko garaian datu 'leunak' lagungarri dira, eta horiek momentu honetan adierazten dute eragile ekonomiko eta erabaki-hartzaile askok egoera okerrenari aurre egiteko prestatuta daudela. Ezkortasun hori nonbaitetik dator, eta gertatu daiteke betetzen den iragarpen autobete bat bihurtzea.
Datu 'gogorrak' inportanteagoak dira orokorrean, baina etorkizuna aurreikusteko garaian datu 'leunak' lagungarri dira, eta horiek momentu honetan adierazten dute eragile ekonomiko eta erabaki-hartzaile askok egoera okerrenari aurre egiteko prestatuta daudela
Horrekin batera, kalitatezkoa eta zaborra da hirugarrena. Zabor aktibotzat hartzen dira kalitate gutxiko kredituak eta oso zorpetutako enpresen akzioak, eta horiek dira merkatuen azken errebote honetan gehien aprobetxatu direnak. Tasa baxuagoetan laster izango diren konfiantzaren ondorioa da hori, tasa altuekin larri ibiliko liratekelako. Atzeraldia ekidin eta inflazioa kontrolpean izango denaren esperantzaren seinale.
Atzeraldiaren atzerapena
Atzeraldia ekidin daitekela uste dutenen ondoan atzeraldia 2023 urtearen bigarren erdira edo hirugarren laurdenera berandutuko dela uste dutenak daude. Berandutze horren arrazoitzat jotzen dituzte: etxeetako eta enpresetako ekonomiak indartsu balantzatuta daudela; konpainiek langileak goizegi kaleratzeko dituten eragozpenak (pandemia ostean kontratatzeko izan zituzten zailtasunak kontutan hartuta) eta pandemia garaian metatutako aurrezpenak.
Atzeraldia berandutzea mingarriagoa izan daiteke; Erreserba Federalak ekonomia gehiegi estutzea suposatu lezake bere funtsen tasen igoerak luzaroagoan mantenduz, ikusiz inflazioa bere artegira bueltatzeko tasen igoera hauek ez diotela ekonomiari sekulako atzeraldirik sortu.
Atzeraldia berandutzea mingarriagoa izan daiteke; Erreserba Federalak ekonomia gehiegi estutzea suposatu lezake bere funtsen tasen igoerak luzaroagoan mantenduz
Erreserba Federalak esku-bete tasa igoera aurreikusten du 2023. urterako. Atzeraldia, momentuz, ekidin daitekeela dirudi (enpresen irabaziak eta hazkundea esperotakoa baino hobeagoak badira). Horrek interes-tasa altuagoak eta luzeragokoak suposatuko lukete eta inbestitzaile asko pausua aldatuta ustekabean harrapatuko lituzke. Otsailean bero, negua gero…