Urtea hasten denean, 2024rako aurreikuspenekin iristen diren hainbat txosten irakurtzeko garaia da. Ordu asko ematen ditut txostenak irakurtzen, eta aitortu behar dut gehienak errepikakorrak iruditzen zaizkidala. Normala da, asko arriskatzen duena gehiago okertzen delako. Huts ez egiteko onena zehatza ez izatea eta orokortasunak iragartzea da. Gainera, nahiz eta etengabe “dena azkarregi doa” esan, 365 egun denbora gutxi da enpresetan aldaketa benetakoa izan dadin. Enpresa gehienek teknologia berria edo hobea erabili dezaten, hobe da hiruzpalau urtean pentsatzea, gutxi gorabehera. Baina iritsi da aurreikuspenen bat apaltasun osoz emateko unea. Ausartuko naiz, eta aurreikuspen bakar batean jarriko dut arreta. Aurreikuspen hori, gainera, hurrengo 365 egunetan bete daitekeela uste dut.
Adimen artifizial generatiboaten eredu irekiak euskal enpresara iristen dira: urtebetean “zerotik nonbaitera” igaro gara adimen artifizial sortzaile/generatiboaren erabileran. Hala ere, hainbat faktorek mugatzen dute enpresara iristea. Nire ustez, bi faktore nagusi daude.
Bata, hornitzaile komertzial bati erakusten zaionaren jabetza intelektuala galtzeko arriskua. Zenbat eta gehiago ikasi enpresa teknologiko handien negozio-ereduetatik adimen artifizial sortzaileari dagokionez, orduan eta gehiago ulertzen dugu arrisku hori.
Bestea, fremium ereduko zerbitzu erakargarriak eskaintzen dizkiguten enpresa handi gutxi batzuen oligopolioa. Eredu itxiak eta espezializatu ezinak.
Bi faktoreak batean elkartuko ditugu. Arazorik handienetako bat eredu orokor bat modu errealistan espezializatzeko zailtasuna da. Hori 2024an alda daiteke MoEri esker. Mixture of experts (MoE) teknika, hainbat aditu-sare (ikastunak) erabiltzean datza, eskualde homogeneoetan arazo-espazio bat segmentatzeko. Hori funtsezkoa da eredu indartsuagoak eta espezializatuagoak eraiki ahal izateko. Adimen artifizialaren esparruan, MoE orain bezain ezaguna den LLM termino bihurtuko da.
Gaur egun, enpresek mundu mailan duten kezka nagusietako bat adimen artifizial sortzailearen aprobetxamendua maximizatzea da. ChatGPT edo Copilot bezalako zerbitzuak enpresetan ezartzen ari dira, sarritan kontrolik gabe (eta hori oso arriskutsua da). Kezkagarriena da, oro har, enpresek ikusten dutela eskaintza komertzial bakarrak Microsoft bezalako erraldoietatik datozela; izan ere, “Copilot-en unibertsoarekin” bezero bakoitzeko batez besteko fakturazioa handitu nahi dute. Bide arriskutsua da hori, teknologia-enpresa handi gutxi batzuekiko mendekotasun handiagoa sortzen baitu, horietako bat ere ez baita Europakoa. Gaur egun, eredu eraginkorrenak GPT-4 izaten jarraitzen du, eta ez da teknikoki oso ezaguna. Aurreko GPTetan ez bezala, OpenAI enpresak ez du GPT-4ren barrualdeari buruzko xehetasun teknikorik eman. Hala ere, bistan da GPT-4k MoE teknika erabiltzen duela eraginkorrago eta indartsuago izateko. GPT-4k 16 azpieremuko MoE arkitektura erabiltzen duela dirudi, eta horietako bakoitzak berariazko zereginetan espezializatuta dago.
Gabon hauetan ikusi dugu Mistral Ai enpresak (Europako enpresa batek) eredu ireki bat merkaturatu duela MoE erabiliz. 2023ko abenduaren 11n, Mistral AIk 46.7 mila milioi parametroko Mixtral 8x7B eredua aurkeztu zuen, baina 12.9 mila milioi baino ez zituen erabili token bakoitzeko, MoE arkitekturari esker. Garatzaileen proben arabera MoE erabiltzen ez duen LLama 2 70B eredua gainditzen du. Jarraibideak betetzeko entrenatutako bertsio bat ere eskaintzen da, Mixtral 8x7B Instruct izenekoa. Mixtral-8x7B Apache 2.0 lizentziapean jarri da. Horri esker, erabiltzaileak aurrez entrenatutako eredua edozein helburutarako erabil dezake, eta, hala, ereduaren bertsio aldatuak banatu, aldatu eta banatu, lizentziaren baldintzen arabera. Hori funtsezkoa da hodeian adimen sortzailea duten hornitzaile batzuek ezkutatzen duten tranpa ulertzen hasten diren enpresentzat. Pribatutasun eta kontrol profesionalaren bila bazabiltza, Mixtral 8x7B MoErekin eta Apache lizentziarekin, etorkizun handiko aukera dirudi. Hau hasiera besterik ez da; 2024an oso albiste onak espero ditut eredu irekietan oinarritutako adimen artifizial sortzailea zabaltzeko, MoE eta eredu irekiaen gorakadari esker.
Azkenik, euskal enpresek horrelako adimen artifizialeko eredu irekiak zabaltzen eta espezializatzen lagunduko dieten bazkide teknologikoak behar badituzte, gogoratu gure inguruan eragile teknologiko ugari ditugula laguntzeko prest!
Onartzen badidazu, aurreikuspen bat gehituko dut. Aurreikuspen bat baino gehiago, desio bat da, eta baliteke ez betetzea: iraunkortasun digitala agendan sartzen da. 2024ko udan tenperatura-errekorrak berriz ere sufrituko ditugu. Komunikabideetatik eta sareetatik orduak beteko ditugu, berriz ere, klima-aldaketarekin kezkatuta. Uda aurretik, enpresa asko egongo dira lehen urratsak egiten “deskarbonizazio” ekintzetan, obligazioagatik edo erantzukizunagatik. Aldaketa-prozesu horretan, sistema digital bat martxan jartzen dugun bakoitzean sortzen ditugun emisioak agertzen hasiko dira. Bestalde, energia-kantitate handia kontsumitzen duten datu-zentroetan aritzen diren enpresek hozte-soluzio eraginkorragoak, energia berriztagarria erabiltzea eta energia gutxiago kontsumitzeko diseinu optimizatua erabiliko dituzte. Azkenik, gailuak fabrikatzen dituzten enpresa teknologikoek material iraunkorragoak eta ingurumen-inpaktu txikiagoa duten fabrikazio-prozesuak bilatuko dituzte, eta gailuen ekoizpenean emisioak murriztuko dituzte. Uste eta espero dut 2024an hartuko dugula inoiz baino arreta handiagoz garapen teknologiko guztiaren ingurumen-inpaktua. Azken desira/aurreikuspen horren ildotik, gabonetako irakurketen harira, Kohei Saito filosofo japoniarra jarraitzea gomendatzen dut.
Urte baten bueltan berriro irakurriko dut iritzi-artikulu hau, eta autokritika egin beharko dut. Gogora dezagun iragarpen teknologikoen munduan oker egotea dela konstante bakarra. Beraz, 2024an auto hegalari eta maiordomo errobot horien zain bagaude, ez gaitezen gogogabetu. Azken batean, nork aurreikusiko zuen duela hamarkada bat poteoan lagunak aurkitzeko satelite-sareak eta lokalizazio-sistema konplexuak erabiliko genituela?