Azkenaldian, edozein aldizkari digital irakurtzen dudanean, adimen artifizialari buruzko albisteren bat izaten dut beti. Berdin dio osasunari, kirolei edo naturari buruzko aldizkaria den, adimen artifiziala beti bertan dago. Artikulu batzuk sakonak dira eta ohiko ikuspuntuari aurre egiten diote; beste batzuk, berriz, azalekoak dira, eta aurreko beste artikulu batzuen kopia erraza dirudite. Orain adimen artifizial jakin batez gehiegi ari garela deritzot (generatiboa). Amarekin nagoen bakoitzean (90 urte beteko ditu laster), Armaggedoia gugandik gertu egongo balitz bezala horretaz galdetzen dit. Bitxia da, Alexa laguna ondoan duelako, baina hori berarentzat ez da ez adimen artifiziala, gazteleraz mintzo den tramankulu hutsa baizik.
Tira, nire amak aldaketa teknologiko asko ikusi ditu, gehiegi agian. Ez du arrazoirik falta aldaketa gehiegi ikusi dituela esaten duenean, nahikoa ikusi baitu. Irratia teknologia aurreratuena zenean jaio zen, eta orain inguruko mundu hiperkonektatuan dago. Edukiak hamaika pantaila eta bozgorailuetatik sartzen dira gure bizitzan, eta bere adinarekin nahiko ondo moldatzen da. Beharbada, George Orwell motz geratu zen etorkizunari buruz zuen ikuspegian. Argi dagoena da amak adimen artifizialaz galdetzen badit, gaia egon badagoela.
Bueno, sentitzen dut, baina gaur adimen artifizialaz hitz egitea dagokit, baina ez gaur egungoaz, eta bai XXI. mendearen bigarren erdian protagonista izango denaz… agian. AGI edo Artificial General Intelligence deritzona da. Adimen artifizial orokorra da, eta, batzuek, gaur egun, ezinezkoa dela uste dute (fusioaren antzera, energia-iturri garrantzitsu eta iraunkor gisa); beste batzuek, berriz, gertu-gertu dagoela uste dute, eta hirugarren batzuek (horiez fidatzen naiz) 30 edo 40 urte baino gutxiagoan posible dela uste dute. Dena dela, munduan laborategi asko daude AGIn ikertzen, eta baliteke oker egotea. Inbertsioa izugarria da, eta lasterketa (maratoia?) hasi da.
Zer da AGI? Galdera ona. Aurtengo ekainean, Prospektikerri eta Innobasqueri esker, Jerome Glenn EAEn edukitzeko plazera izan genuen. Jerome Millenium Projecteko (mundu osoan 70 nodo baino gehiago dituen think tank parte-hartzailea) CEO da, eta hortik dozenaka ikerketa-proiektu prospektibo baino gehiago zuzendu ditu. Etorkizuneko egoerari buruzko hainbat txostenen idazle nagusia da, eta gaur egun, segurtasun-arazoetan eta adimen artifizial orokorraren balizko gobernantzan lan egiten du. Jeromek azalduta, “Adimen Orokor Artifiziala gizakiak dilema eta arrazoibide berriak ebazteko duen gaitasunaren antzekoa da, eta gizakiek finkatzen dituzte horien helburuak. Honako hauek egin ditzake: arazo konplexuei aurre egin, aurreprogramaziorik edo entrenamendurik gabe, gaur egungo adimen artifizial estuak eskatzen duen bezala; mundu osoan informazio-bilaketak hasi; sentsoreak eta gauzen Interneta (IoT) ikasteko erabili; deiak eta elkarrizketak egin; dedukzio logikoak egin; bere kodea berridatzi edo editatu, adimentsuagoa izateko…; den dena modu autonomo baten. Beraz, adimentsuagoa eta azkarragoa bihurtzen da, gizakiak baino bizkorragoa eta azkarragoa. Batzuek uste dute hori hamar urte barru gerta litekeela; beste batzuek, aldiz, ezinezkoa dela. Komunitate zientifiko teknologikoan adostasunik ez badago ere, batzuen ustez, sentikortasun forma bakarra izango du”. Zirarragarria ezta? Eta agertuko balitz, zer egin? Zelan gobernatu hori? Hor dago bai benetako erronka.
Balizko AGI bat gobernatzeko moduei buruz pentsatzeko, nazioarteko hausnarketa-talde bat sortu da, mundu osoko 55 adituk osatua. Besteak beste, izen oso ezagunak dituzten Elon Muskek, Bill Gatesek eta beste zenbaitek. Beste izen batzuk agian ez dira ezagunak, baina garrantzitsuak dira, hala nola Sundar Pichai (Googlen CEOa), Sam Altman (OpenAIren CEOa) edo Geoffrey Hinton handia (Google ohia). Batzuk ez dira publikoak ere, nahiago baitute anonimo gisa agertu. Guztien artean, Javier del Ser euskaldunarena nabarmendu nahi nuke, 45. postuan. Izan ere, Javier zerrendan agertzen diren europar bakarretakoa da, amerikarrak eta txinatarrak baitira nagusi. Beraz, badakigu nori galdetuko diogun hurrengo urteetan, AGIren kontu hori hurbiltzen ari den ala ez esateko, eta hori gertatzen bada non ezkutatu beharko dugun.
Gustatzen zait beti zinemari buruzko aipamenen bat eranstea, eta kasu honetan ez da Terminator izango, Netflixen ikustea gomendatzen dudan jogurtari buruzko istorio bitxia baizik. Zer lotura du jogurtak eta adimen artifizialak? Ikusi eta… ikasi? Prestatu?