Lan absentismoaren lidergoa, egungo enpresen akuilu

Gaixorik egon, umea medikuarenera eraman, zaintza betebeharrak, edota lanera ez etortzea ahalbidetzen duen baimen bereziren bat izan daiteke kausa egoerarik onenean; baita, ordea, motibazio falta edota utzikeria zio duen arrazoi ez hain atseginen bat ere. Kausa dela kausa, azken urteetan gora eta gora egin duen fenomeno hau buruzagi askoren buruhauste izan da, eta, antza, aterabide zaila duen gatazka omen.

Liderrak enpleguan, liderrak soldatetan, liderrak industrian…, eta bai, liderrak absentismoan. Espainiar Estatuko ekonomiaren aitzindari garela diogu ahoa bete-bete eginda, ez ordea, enpresarekiko inplikazioan eredugarri. Espainiako Estatistika Institutuak aditzera eman dituen datuen arabera, giza baliabideen kudeaketan adituak diren hainbat enpresen txostenek bat egiten dute: absentismo-tasan errege gara. 2025eko lehen hiruhilekoan %9,1eko absentismo-tasa izan dugu, Espainiar Estatuko %7ko batez bestekotik oso gora, eta lehen postua finkatzeko borrokan, Kantabria, Galizia, edota Asturiasekin batera. Hutsegite horietako asko eta askok aldi baterako ezintasunekin dute lotura, aldiz, beste hainbatek jatorri ezezaguna edota zehaztugabea. Nolanahi ere, enpresen produktibitatearen jaitsieran eta Gizarte Segurantzak ematen dituen diru-prestazioen hazkundean izango du isla.

Bada ordua arazo honen aurrean zirt edo zart egiteko, eta bai enpresek, bai administrazio publikoak esku hartzeko garaia heldu ere. Esku-hartzerik gabe epe labur edota ertainean konponbide zaila izan dezake gai honek, hori dela eta, Absentix bezalako enpresek, egoeraren ebaluaziotik abiatuta protokolo eta plan zehatzak eskaintzen dituzte. “Egoera aldatzeak, inbertsioa eta sakrifizioa dakar”, dio Iñigo Garatxena zuzendariak.

Irakurle hori, baina, sekula galdetu diozu zeure buruari zergatik ote gauden honetan ere punta-puntan? Balizko galdera asko, baina, erantzun gutxi. Ondorio honetaraino heltzea lortu dut oraindik. Langileriaren zahartzea, Osakidetzaren kolapsoa ala buru-osasunaren galera ote? Esandakoa, hipotesiak bai, baina, ziurtasunik ez. Besterik gabe, ezjakintasunean bizi diren batzu-batzuek, datuak ikusi eta segituan euskaldunak alfertzat joko gaituzte, amestea zilegi da, noski.

Konponbidea ez da bakarra, ezta ziurra ere. Denon elkarlana ezinbestekoa izateaz gain, norbanakoon borondatean egon liteke giltza, ugazaba-langile bikote harremana ez dadin sekula idortu, eta aurrera begira ere elkarlana izan bedi erdigune.

Gatazkaren amaierari bide emate aldera, soldatapekoen ongizatea bermatzeko ahalegin berezia egin beharko lukete erakundeek; “Humanas, salud organizacional” aldizkari digitalak argitaratutako artikulu baten arabera, zoriontsua den langilea hiru aldiz produktiboagoa da, eta lanera ez etortzeak askoz ere gutxiago izan ohi dira. Era berean, lan-malgutasuna, aitorpen-sistemak edota barne-komunikazioa erraztea konponbidearen gako izan daitezke.

Liderrak izatea ederra da, polita, tentagarria, bai eta batzuetan obsesio bilakatu ere. Halaber, hau ez da hor zehar ezagutuak izatea nahi dugun lidergo mota.