Aurreko astean irakurri nuen Hego Euskal Herrian batez besteko soldata altuena dugula, berriro ere espainiar estatuarekin konparatzen zuen azterketa baten arabera: 2.545 euro gordin hilean. Horri gaineratzen zion EAEn dagoela soldata handien kontzentrazio handiena, langileen %44,4k 2.373,7 euro edo gehiago jasotzen baititu. Berria irakurrita, zenbakiak positiboak diruditen arren, begirada kritiko batek ezkutuko erronkak eta errealitateak azaleratu ditzake.
Askotan bada engaiatzeko erabiltzen den teknika bat, alde positiboa bakarrik erakustearena, alegia. Soldata handienak ditugun herrialdea izango gara akaso —norekin konparatzen garen kontuan izanda, beti ere—, baina horrek ez du ezinbestean adierazten ekonomia osasungarri eta bidezkoa dugunik. Ezinbestekoa da goian aipatzen diren soldata horiek gure bizi-kostuaren esparruan kokatzea. Batez besteko soldata altuena izatea ez da beti erosteko ahalmen edo bizi-kalitate handiagoaren sinonimoa. Soldata hori etxebizitza, elikadura eta oinarrizko zerbitzuen kostuekin alderatu behar da, eta kasu askotan, kostu horiek tarte txiki bat uzten dute aurrezteko edo inbertitzeko.
Genero arteko soldaten aldea ere kontuan hartu behar da. Albistearen arabera: “emakumeek lanaldi partzialean eta gutxiago ordaindutako sektoreetan lan egiteko joera dute”. Azalpen horrek problema konplexu bat sinplifikatzen du: emakumeenganako diskriminazio sistemikoa eta egitura-oztopoak, emakumeei hobeto ordaindutako lanpostuak eskuratzea eragozten dietenak. Soldata-desberdintasun horrek eragin handia du emakumeen independentzia ekonomikoan eta finantza-larrialdiei aurre egiteko edo haien etorkizuna planifikatzeko gaitasunean.
Beste talde kaltetu bat gazteena da. Gazteen soldata apalak erronka eta fokua behar lukete datozen urteetan: finantza-independentzia lortzeko zailtasuna, emantzipatzeko zailtasunak, erretirorako aurrezkiaren mugak... Egoerak erakusten du gero eta prekarietate handiagoa dagoela belaunaldi gazteenen artean, lan-merkatuaren aldakortasuna eta lehia aregotu baita azken urteotan.
Azkenik, funtsezkoa da ulertzea batez besteko soldatak ez duela islatzen aberastasunaren banaketa desorekatua. Batzuek diru-sarrera erosoak egiten dituzten bitartean, beste batzuk egunero borrokatzen ari dira oinarrizko beharrak asetzeko. Ezberdintasun hori nabarmenagoa da pertsona zaurgarrien kasuan; izan ere, pertsona horiek sarritan oztopo nabarmenak izaten dituzte ondo ordaindutako lanpostuak, etxebizitza egokia eta osasun-zerbitzuak eskuratzeko.
Beraz, nahiz eta Hego Euskal Herriko soldatei buruzko datuak lehen begiratuan positiboak izan daitezkeen, ikuspegi zehatz batek errealitate konplexuago bat azaleratzen du. Estatistikek ez dute beti historia osoa kontatzen. Funtsezkoa da gai horiei lansariak handitzeaz gain, ekitatea, jasangarritasuna eta gure ekonomian sartzea ere bermatuko duten politikekin osatzea. Ez gaitzatela soldaten zifrek itsutu, eta jarrai dezagun gure bizitzak zaindu eta aldarrikatzen.