Bermut hitzak lagunak esan nahi du, mokadutxoak, elikagaiak partekatzea, elkarrizketa onak, barreak, bazkarira arteko tarte atsegina… Geroz eta bermuteria gehiago dira Euskal Herrian, marken eta bermut mota desberdinak eskaintzen dituzte, baita etxeko bermut propioa sortu ere. Bermut bat hartzera joatea, tradizio sozial bilakatu da, aperitiboa hartzea bezalaxe egin daitekeena.
Edaria honetaz gozatzeko ordua igande eta jaiegunetako ekitaldi soziala da, bazkalordua baino lehen tabernan egiten dena. Bermutak, artemisia bezalako belar mingotsak beratzeari esker, urdaila prestatzen eta jateko gogoa zabaltzen laguntzen du.
The Internal Society for Preservation and Enjoyment of Vermouth
Marti Buckleyk eta Maite Rosok The International Society for Preservation and Enjoyment of Vermouth sortu zuten orain urte batzuk, lagunekin bermuta edateko topaketak antolatzeko asmoz. “Asteburuko orduei etekina atera nahi genien, eta egunez planak egin, duela 11-12 urte merkatura iritsitako bermutak gehiago ezagutu nahi izateaz gain. Ez zitzaizkigun gustatzen bermutaren bertsio komertzial eta industrialenak. Orain hamar urte pixka bat gehiago ikertzen hasi ginenean, ikusi genuen mundu oso bat zegoela aurkitzeke”, adierazi du Rosok.
Hasieratik, bi lagunen helburua ondo pasatzea izan da. Bermut artisauen proiektu berriak ezagutzea gustatzen zaie, kalitate handiagoko osagaiak erabiltzen dituzten proiektu txikiagoak, hain zuzen. Horrez gain, gero eta gehiago gustatzen zaie esperientziak sortzearen atzean dagoen lana, digitalak presentzia handia duen mundu batean.
Vermutekeren sortzaileak
Bermut marka jakinentzat lan egin dute Buckleyk eta Rosok, baina baita bermutaren ordua indartu nahi izan duten tabernentzat ere. Eduki digitalak ere sortu dituzte, hala nola zenbait markentzat argazkiak edo bideoak, baita bermuta duten edarien errezetak ere.
Ideiarik edo kontzepturik ezagunena Vermuteke izeneko bermut-festaren formatua izan da, non festa bakoitza taberna, jatetxe edota espazio desberdin batean gertatzen den, eta bermut artisauen marka bat protagonista izatera gonbidatzen duten. “Marka horren izena erregistratu behar izan genuen mundu guztia bere ekitaldiei horrela deitzen hasi zelako”, esan du Rosok.
Finantzazioa eta inbertsioa
The International Society for Preservation and Enjoyment of Vermouth ostalaritza sektore entitateentzat egiten dituzten proiektuen bidez finantzatzen da; markekin, tabernekin eta jatetxeekin lan egin dute, eta edariak diseinatzeagatik, proposamenak prestatzeagatik edo ekitaldien sustapenarekin laguntzeagatik ordaintzen diete. Gainera, ideia berriak probatzen jarraitzeko aukera ematen dizkieten lankidetza eta ekimen propioak aurrera ateratzen dituzte.
Maite Roso: "Vermutekeren izena erregistratu behar izan genuen mundu guztia bere ekitaldiei horrela deitzen hasi zelako”
Edonola ere, Rosoren arabera, horrelako proiektu batek dakarren inbertsiorik handiena denbora eta orduen dedikazioa da, ideia garatu eta diseinatzeko fasetik hasi eta produkziora eta tabernekin koordinatzeraino. Gainera, proiektu motaren arabera, inbertsioaren zati bat materialetan, probetan edo logistikan joaten da. Hori bai, garrantzitsuena beti da giza lana eta bi lagunek eskaintzen dioten energia.
Vermut Garate: Euskal Herriko bermutik ospetsuenetakoa
Txakoli Garate Laudion (Araba) dagoen upeltegi familiarra da; txakolina egiteko tradizio luzearen emaitza. 2006an hasi ziren modu profesionalean lan egiten, eta, gaur egun, Vermut Garate Euskal Herriko bermutik ezagunenetako bat da.
Bermuta Hondarribi zuri mahatseko bi lur-zatien oinarri elektrikoarekin egiten da. Lursail horiek freskotasuna, azidotasuna eta intentsitatea ematen dio. Erabiltzen dituzten osagaiak autoktonoak eta gertukoak dira, erabateko txakolin-bermuta loryzeko, bestelako ardorik gabe. “Vermut Garate bakarra da bere ezaugarri organoleptikoengatik, berariaz aukeratu eta egiten dugun gure txakolinaren oinarriagatik”, adierazi du Egoitz Zubiaurrek txakolindegiaren 4. belaunaldiko kideak.
Banaketa ostalaritzara eta gourmet dendetara egiten da, eta txakoligarate.com web orrian zuzenean ere saltzen dute. Ekonomikoki nahiko lan eskatzen du; lursaila, mahats barietatea eta txakolina egiteko modua aintzat hartu beharra baitago bermuta ekoizteko erabiltzen den oinarria lortzeko. “Oinarri bikainik gabe zaila da produktu on bat egitea”, azaldu du Zubiaurrek. Gainera, bi lursailetan egiten den produktua denez, lursail horien ekoizpenaren eraginpean daude; hortaz, badira urte batzuk bermut gehiago ekoitzi ahal izan dutela, eta beste batzuk gutxiago.
Lehia handiko sektorea
Bermutaren munduko lehia oso handia da, marka handiak baitaude prezioak igotzen dituzten publizitate-kanpaina handiekin. Marka horiek, gainera, jatorri desberdinetako ardoak erabiltzen dituzte, eta kalitate zalantzagarria dute. “Kontsumitzeko orduan, hautakorrak izan behar dugu, eta denbora pixka bat eman behar dugu produktu horren atzean dauden osagaiak, jatorria eta historia ezagutzeko”, argitu du Zubiaurrek.
Egoitz Zubiaurre: “Kontsumitzeko orduan, hautakorrak izan behar dugu, eta denbora pixka bat eman behar dugu produktu horren atzean dauden osagaiak, jatorria eta historia ezagutzeko"
Aukera asko dituen produktua da, oraindik gutxi aprobetxatzen dena. “Ziur gaude berritzeko eta esperimentatzeko eremu izugarria geratzen dela, bai produktua sortzeko orduan, bai produktua aurkezteko, konbinatzeko edo komunikatzeko orduan ere”, dio Rosok. Izan ere, bermutak eta hura kontsumitzen den uneak askotariko publikoekin konektatzeko gaitasuna du, sormenetik eta kultura gastronomikotik lan eginez gero.
XVIII. mendean Italian sortutako tradizioa
Bermutaren jatorria ez dago Euskal Herrian, hedatzen joan den ohitura da. XVIII. mendean sortu zen, Italian. Belarrez usaindutako edari gisa asmatu zen, eta handik Kataluniara iritsi zen lehenik; penintsulan izan zuen arrakastaren epizentroa izan zen Katalunia. Euskal Herrian Kataluniako aperitiboaren ohitura horiek hartu eta gure testuinguruan jarraipena ematea izan da egin dena.
Gaur egun, batez ere Mediterraneoko herrialdeetan kontsumitzen da, hala nola Italian, Frantzian eta Espainian, baina nazioartean ere berpizkundea izan du. Italian, adibidez, bermutaz gain, beste edari aperitibo batzuk modan jartzen jakin dute, hala nola spritza.