Aplikazio digitalen mundua gero eta eleanitzagoa da, eta azken urteotan euskarak bere lekua hartu du. Joera hori berretsi du Tinderrek, joan den astean euskarazko bertsioa aurkeztu baitzuen. Munduan hain ezaguna den aplikazio batek bere interfazea, txatak eta menuak euskaraz eskaintzea aurrerapauso handia da hizkuntzaren normalizazio digitalerako. Baina, Tinder ez da bakarra: Spotify, YouTube, Mastodon, MiDGT edo Gmailek ere euskara erabiltzeko aukera ematen dute, bakoitzak bere erara.
Tinderrek urrats garrantzitsua egin du euskara aplikazioan txertatuz. Interfazea, profilak, txatak eta euskarazko menua konfiguratzeko aukerak, gazteengana hurbiltzen du appa, gero eta gazte gehiagok ezagutzen edo hitz egiten baitute euskaraz. Spotifyk ere, denbora darama bere interfazea euskaraz eskaintzen. Konpainia suediarra liderra da streaming bidezko musikan, eta hizkuntza txikiak babestearen aldeko apustua egin du; ez soilik edukien bidez, musika eta podcast ugari ere eskaintzen baititu euskaraz, eta aplikazio osoan gure hizkuntzan nabigatzeko aukera ere ematen du.
Googleren unibertsoan ere euskara ez da arrotza. YouTubek euskarazko bertsioa du ia hasieratik, nahiz eta zenbait unetan desagertu egin zen. Gaur egun, bai web bertsioan, bai Android eta iOS aplikazioetan, erabiltzaileek euskaraz nabigatu dezakete. Googlek, oro har, hizkuntza politika irekia du, eta euskara bere zerbitzu nagusietan mantentzeko konpromisoa erakutsi du.
Mastodon da sare sozial deszentralizatu eta irekiaren adibiderik nabarmenena, eta hori ere euskaraz erabil daiteke. Gainera, komunitate propio bat dago, mastodon.eus, non erabiltzaileek euskara hutsezko edukiak eta argitalpenak partekatzen dituzten. Horrek erakusten du hizkuntza gutxitu batek ere bere lekua izan dezakeela sare sozialen munduan, erraldoi teknologikoen mende egon beharrik gabe.
Erakunde publikoen aplikazioez ari bagara, beste kasu interesgarri bat MiDGT da, Trafikoko Zuzendaritza Nagusiaren aplikazioa. Gidabaimena mugikorrean eraman eta tramiteak egiteko aukera ematen duen tresna euskaraz ere badago. Egia da atal batzuk gaztelaniaz jarraitzen dutela, baina aurrerapauso nabarmena da herri-administrazioaren aldetik hizkuntza-normalizaziorako bidean.
Aitzindariak eta galdutako aukerak
Askok gogoratuko dute bere garaian Whatsapp izan zela euskarazko bertsioa eskaini zuen lehen aplikazio globaletako bat. Lehen urteetan euskara aukera zitekeen, eta askok gogoan dute interfaze osoa euskaraz ikusteko aukera hura. Hala ere, denborarekin desagertu egin zen, eta gaur egun ezinezkoa da hizkuntza horretan konfiguratzea. Galera horrek agerian uzten du hizkuntza gutxituen presentzia digitala ez dagoela beti bermatuta, eta irauteko etengabeko ahalegina eskatzen duela.
Facebook, Instagram, Telegram edo Gmail plataformek ere euskararako itzulpen partzialak gehitu dituzte urteetan zehar. Dena dela, ez dira beti osoak eta egonkorrak izan. Kasu batzuetan, aldi baterako bakarrik izan ziren eskuragarri, eta, beste batzuetan, itzuli gabeko atalak geratu ziren.
Facebook, Instagram, Telegram edo Gmail plataformek ere euskararako itzulpen partzialak gehitu dituzte urteetan zehar
Azken urteotan, argi dago konpainia handi zein txikiak euskara beren aplikazioetan sartzeko urratsak egiten ari direla. Google, Spotify eta Metak nolabaiteko irekitasuna erakusten dute hizkuntza-aniztasunerantz, nahiz eta, paradoxikoki, sarritan Mastodon edo Tinder bezalako enpresa txikienak diren benetan berritzaileak esparru horretan.
Euskara gero eta presenteago dago sarean, eta hori funtsezkoa da hizkuntzaren etorkizunerako. Aplikazio, plataforma eta zerbitzu digitalek euskara barne hartzen badute, euskara erabiltzen duten belaunaldi berriek beren nortasuna eta hizkuntza eguneroko ingurune horretan ere islatuko dituzte. Normalizazio digitalak, azken batean, hizkuntza baten bizitasunaren isla izan behar du: euskarak ere, kalean bezala, bere lekua izan behar du pantailan.