EABeko S&P500 indizea %15 igo da aurten, eta Nasdaq indize teknologikoak ia bikoiztu egin du igoera hori. Zehatz esatekotan lehenengoari (S&P500) adimen artifizialarekin zerikusia duten baloreak kenduz, indize hori urte hasieratik laua legoke. Igoera hori adimen artifizilari esker izan dela esatea ere ez zen zehatza izango.
2022ko azken laurdenean egiten zen irakurketa nagusia honakoa zen: Banku Zentralak eta Erreserba Federalak atzerapena eragingo zukeen tasa igoerak egitera behartuta zeudela inflazioa kontrolpean izateko, eta hazkunde negatibo horiek akzioen prezioentzat kaltegarri izango zirela. Gerora, zabaldu zen atzerapen bortitza ekidin zitekeela soft landing edo atzerapen kontrolatuaren mesedetan eta merkatuen beheranzkoa mantenduko litzatekela likidezia ekonomiara bueltatu arte.
Zer gertatu da merkatuek ustez gorantzakoan daudela pentsatzeko?
2020ko pandemiaren hasieratik Erreserba Federalaren bonu erosketen (quantitative easing) eta merkatuen artean korrelazio zuzena dago. Erreserba Federalak (FED) likidezian parte hartzen duenean eragin zuzena du merkatuetan. 2022ko urrian Erresuma Batuko zor publikoaren (GILTs) krisiaren ondorioz (gilten balioa ondoratu eta Lizz Trussen dimisioa suposatu zuena), hainbat merkatutako akzioak lurzorura jaitsi ziren, eta FED lan egitera behartu zuen merkatuei dirua bermatzeko. Martxoan, berriz, banketxe sektorearen zurrunbiloaren ondorioz (SVB eta Credit Suisse), banku zentralek bermatu zuten berriz ere finantza erakundeek diru erraztasun nahikoa izan zezatela finantza istripu larriagoren bat ekiditeko. Horrek guztiak inflazioaren aurkako borrokan (kontrako) eragina izango zukeen, baina, beste aldetik, aktiboen prezioak suspertu ditu.
Koadro honek erakusten du zein izan den likideziaren bilakaera hainbat herrialde kontutan hartuta:
CrossBorder Capital, US Federal Reserve, ECB, Bank of Japan, Bank of England, People's Bank of China
2022ko bigarren erdialdean diru murrizketaren gogorrena gertatu zen (murrizketaren gailurra), baina Erresuma Batuko gilts krisiarekin amaitu zen. Harrezkeroztik tasa igoeren politikaren kontra eszenatoki bera partekatzen du zirkulazioan jartzen den diru kopurua handitzeko politikak. Kontrako norabide horrek tasak luzez altu mantenduko diren susmoa areagotzen du. Banku zentral batzuk, tasen igoeran eten bat egin ostean, berriz ere “belatz” eszenatokian jarri eta tipoak igotzera behartu ditu, Australiako eta Kanadako banku zentralak kasu.
Tasak zenbat altuago eta zenbat denboran?
Inbestitzaileak Erreserba Federalaren politikak hain murriztaileak ez balira bezala jarduten ari dira. Zergatik? Interes “erreala” (inflazioa kendu ostean aktibo baten interesa) kalkulatzeko zenbait era daude, tartean: erreserba federaleko tasei urtebeterako bonuen merkatuek aurreikusten duten inflazioa kenduz; 10 urtetarako inflaziotik babestutako tituluen tipoak kontuan hartuz —tips bezala ezagutuak—; edo erreserba federalaren tasei azpiko kpia kenduz. Neurtzeko askotariko erak kontutan hartuta, badirudi FEDa malguegia izan dela, oraindik tasa federalak azpiko KPIa baino baxuagoak baitira.
Europan ere argitaratutako azken datu batzuk seinale bezala baino “zarata” bezala hartu behar dira. Espainiako inflazioa (energia eta jakien prezioa barne) %2ra jaitsi den bitartean, Alemaniakoak, nahiz eta apaldu, altuegia izaten jarraitzen du. Energiaren prezioak eta jakienak kenduz, azpiko inflazioak bai Alemanian eta bai Espainian bat egin dute; oraindik gorantzakoan eta altuegiak!
Energiaren prezioak eta jakienak kenduz, azpiko inflazioak bai Alemanian eta bai Espainian bat egin dute; oraindik gorantzakoan eta altuegiak!
Pertsonen 'sakeleko diru- zorroa'-ren indarrak zerikusi handia du honetan. Gogoratu urteko lehen laurdenean BPG datuak gorantza berrikusi zirela. Kontsumitzaileak diruarekin mantentzen ari dira, eta kontsumitzen jarraitzen dute. Banku zentralak tipoak gehiago igo beharrean daude.
Atzerapena ekidin daiteke? Pandemia osteko estimuluek kontsumoa mantentzen duten bitartean eta inflazioa apaltzen doan heinean, askok uste genuen hasita egon beharko zukeen atzeraldia berandutu edo atzeratu daiteke. Hurrengo urteetan, momentu baten, atzeraldi bat egon, egon beharko litzateke. Ustekabe ekonomikoak positiboak diren bitartean, dirua errenta aldakorrera abiatuko da eta babeserako akzioetatik sektore ziklikoetan kokatuko da.
Labur Japoniari buruz
Hamarkadatan Japoniako ekonomia ekonomia zahar bat bezala ikusia izan da: tradiziozkoa, populazio zaharkituarekin, eta aldaketa geldodun korporazio kultura batekin. Mendebaldean arrarotzat ikusten zen. Azken hiru hamarkadatan %0ko hazkunde nominala izan du. Urteetan berpiztuko zenaren alarma faltsu hotsak izan ziren arren, gaitzak ez zuen sendatzera egin.
Gauzak aldatu dira. %3ko hazkundea aurreikusten aurten da, eta hortik aurrera %2an mantendu daitekeela dirudi. Horrek langileentzako ordainsari altuagoak, korporazioentzako etekin handiagoak, zergetan sarrera ugariagoak eta aktiboen prezioentzako bultzada positiboa ekarriko ditu. Eguzkiak berriz dirdira egin dezake Japonian.
Laburrago Txinari buruz
COVID-19 Zero murrizketak altxatu ostean, Txinan espero zen errebotea etsigarria izan da. Horrek bideratuta egon daitezkeen pizgarri ekonomiko gehiagoren esperantza areagotu du. Deutsche Banken iritziz, 2023ko bigarren laurdenean Txinako aktiboetan izandako itzultzea gehiegizkoa izan da, eta urte osorako hazkunde aurreikuspena %6an mantentzen du. Ekonomia uste baino egoera hobeagoan dago. Horrek pizgarri gutxiagoen beharra suposatuko luke. Puntu kritikoa: konpainiek ez dute kredituen beharrik, beraz, nahiz eta autoritateek kreditua erraztu, estimulu antzua izango da. Ez dute ezta akzio merkatu indartsurik behar.
Indiari buruz ziztu bizian
G20ko ekonomietatik azkarren hasten ari dena da. Irabazi indartsuak ditu (21ko PER ratioa). Horrez gain, aldakortasun gutxiko aktiboak bertako inbestitzaileen eskuetara bueltatzen dira, geroz eta gehiago, lortutako mozkinak. Horrek egonkortasuna ematen du aktiboen prezioetan. Kanpoko inbestitzaileen diru fluxuak positiboak diran momentu honetan.