Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak eta Itziar Gonzalo Ogasun, Finantza eta Aurrekontuen diputatuak ostegun honetan aurkeztu dute 2026rako foru-aurrekontuen proiektua, 727 milioi eurokoa. Gonzalezek kontu “ausartak” direla defendatu du, “lortutakoa babesteko eta lurralde eta gizarte hobeago baterantz anbizioz aurrera egiteko”. Proiektuak hiru ardatz nagusitan jartzen du fokua: ekonomia eta enplegua, gizarte politikak eta lurralde kohesioa.
Zuzkidura handiena izango duen ataletako bat ekonomiari eta ekoizpen-sareari laguntzeko izango da: 63 milioi euro bideratuko dira lehiakortasuna, berrikuntza eta proiektu estrategikoetako inbertsioa sustatzera. Horien artean daude EDA Ardoaren Bikaintasunerako Zentroa (4,67 milioi), Automobilgintzako Fabrikazio Aurreratuko Ikerketa Zentroa (1,25 milioi) eta Gasteizko Principal antzokiaren modernizazioa (3,55 milioi). “Gure enpresei laguntzeak kalitatezko enplegua eta guztiontzako ongizatea bermatzen ditu”, azpimarratu du Gonzalezek.
Gizarte politikek osatzen dute aurrekontuaren muina, 299,5 milioi eurorekin; horietatik 289,6 milioi Gizarte Ongizaterako Foru Erakundeari dagozkio, %7 handituta aurrekontua. Ahaldun nagusiak gogorarazi duenez, "Araba da oraindik ere Espainiako Estatuan gastu sozialean biztanleko inbertsio gehien egiten duena, 930 eurora iristen baita urtean". Aurreikusita dauden ekintzen artean, Samaniego egoitza irekitzea, Laudioko desgaitasun zentroa martxan jartzea eta berehalako bi harrera-zentro sortzea daude.
Lurralde-kohesioak ere garrantzia hartu du, toki-erakundeentzako finantzaketak gora egin baitu, eta 388,1 milioira iritsiko da, hau da, 2025ean baino 30,7 milioi gehiago. Horrek esan nahi du biztanleko eta urteko 1.144 euroko ekarpena egiten duela. Halaber, 4,6 milioi bideratuko dira landa-inguruneko etxebizitza-politiketara, etxebizitzak birgaitzeko eta erosteko laguntzak barne, bai eta landa-etxebizitzarako plan berri bat eta alokairurako berme-programa bat ere.
Itziar Gonzalo diputatuak pertsona ahulenengan jarri du fokua, zeintzuek guztira 315,4 milioiko gastu soziala izango duten. Gizarte arloak 5,77 milioiko inbertsioak egingo ditu, Amurrio eta Etxebideko adinekoen egoitzetako lanak nabarmenduz. Horrez gain, gazteentzako (7,4 milioi), kirolerako (3,3 milioi), kulturarako (2,4 milioi), euskararen sustapenerako (2,2 milioi) eta genero berdintasunerako (800.000 euro) baliabideak aurreikusi dituzte.
Enplegu inklusiboa eta foru administrazioaren modernizazioa dira beste helburuetako batzuk, 1,8 milioi eta 5,28 milioiko partidekin, hurrenez hurren. Horrez gain, 550.000 euro bideratuko dira gizarteratze eta kulturartekotasun politiketara. 36 urtetik beherako gazteek etxebizitza eros dezaten laguntzeko, abal-programa baterako konpromisoa dago, 1,2 milioikoa.
Arlo ekonomikoan, foru kontuek azpiegitura estrategikoak eta funtsezko sektoreak sendotzeko funtsak gordetzen dituzte. Forondako aireportuak 1,4 milioi jasoko ditu, eta Fabrikazio Aurreratuko Zentroak, berriz, 1,2 milioi gehiago. Turismoak 3,6 milioi izango ditu, eta ia bi milioi Turismo Adimenduneko Plataforma batera bideratuko dira. Herriko merkataritzara eta artisautzara ere 700.000 euro bideratuko dira.
Aurrekontuak bestelako sektoreak ere indartuko ditu, hala nola, lehen sektorea, digitalizazioa eta jasangarritasuna. Lehen sektoreak 18 milioi euro izango ditu nekazaritza-ustiategiak modernizatzeko, abeltzaintza eta mahastizaintza laguntzeko eta ureztatze-proiektuak finantzatzeko. Era berean, Aldundiak 4,4 milioi inbertituko ditu digitalizazio administratiboan aurrera egiteko, eta 115,4 milioi ingurumena babesteko eta mugikortasun iraunkorrerako, hondakinen, uraren, klima-aldaketaren eta basoen kudeaketan jarduerak egiteko. Bloke horren barruan, 51,4 milioi euro garraio publikoa, errepideen mantentze-lanak eta irisgarritasuna hobetzeko erabiliko dira.
